Τά Μοναστήρια ὡς θησαυροφυλάκια τῆς Ἱερᾶς Παράδοσης. Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

Τά Μοναστήρια ὡς θησαυροφυλάκια τῆς Ἱερᾶς Παράδοσης

Μέσα στήν γενική ἐκκλησιαστική κατάπτωση ἀνά τούς αἰῶνες, τά Μοναστήρια διαφύλαξαν μέ ἀκρίβεια τήν Ἱερά Ὀρθόδοξη Παράδοση, τῆς Ὁποίας κύριος ἄξονας εἶναι τά τρία στάδια τῆς πνευματικῆς ζωῆς: ἡ κάθαρση, ὁ φωτισμός καί ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου.

«Ἡ διάσωση τῆς ἀποστολικῆς θεραπευτικῆς ἀγωγῆς στήν μεταποστολική ἐποχή μέχρι τήν ἐμφάνισιν τῆς Φραγκοσύνης καί τῆς Τσαρικῆς καί Νεοελληνικῆς Ὀρθοδοξίας ἐπετελέσθη μέ τήν συγκέντρωση τῆς ἀποστολικῆς αὐτῆς παραδόσεως στόν μοναχισμό. 
Ἡ θεραπευτική δηλαδή ἀγωγή τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς θεώσεως μεταφέρθηκε ἀπό τήν κοσμική Ἐνορία, ὅπου ἐξασθένισε, στήν μοναστική Ἐνορία.

Συγχρόνως, οἱ Μητροπόλεις καί οἱ ἐπισκοπές ἔγιναν Μοναστήρια. Γι’ αὐτό ἡ Ἁγία Σοφία λεγόταν καί στήν λαϊκή Παράδοση «τό Μέγα Μοναστήρι».

Ὁ μοναχισμός ἔγινε εἶδος ἰατρικῆς σχολῆς, ὅπου σπούδαζαν τήν ἀποστολική θεραπευτική οἱ ὑποψήφιοι Ἐπίσκοποι.

Παράλληλα, τό ἔργο κάθε κοσμικῆς Ἐνορίας ἦταν νά μιμηθεῖ τήν μοναστική Ἐνορία κατά δύναμιν. Τοῦτο, διότι ὁ φωτισμός καί ἡ θέωση εἶναι ἀπαραίτητα γιά τήν θεραπεία ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ἐφ' ὅσον ὅλοι ἔχουν σκοτισμένο τόν νοῦ τους.

Ἐξ ἐπόψεως δογματικῆς, οὐδεμία διαφορά ὑπάρχει μεταξύ κοσμικῆς καί μοναχικῆς Ἐνορίας ὅσον ἀφορᾶ στά προσφερόμενα Μυστήρια καί στήν ἀνάγκη θεραπείας. Ἡ διαφορά ἔγκειται στό ποσοστό καί στήν ποιότητα τῆς ἐπιτυχίας τῆς θεραπείας»¹.

Στόν ὀρθόδοξο μοναχισμό, γενικότερα, διαφυλάχθηκε ἀνά τούς αἰῶνες, ἡ Ἱερά Ὀρθόδοξη Παράδοση ἡ ὁποία βιούμενη ἀποκαθιστᾶ τήν ἀνθρώπινη προσωπικότητα στήν κατάσταση τῆς πνευματικῆς ὑγείας. Στά ὀρθόδοξα Μοναστήρια διατηρήθηκε ὡς διαρκές ζητούμενο καί κύριος στόχος τῆς χριστιανικῆς ζωῆς ἡ διαρκής-ἀδιάλειπτη προσευχή καί ἡ διά βίου μετάνοια.
 Ἐπίσης ἡ συνεχής κοινή λατρεία καί ἡ συνεπής μυστηριακή ζωή διαφυλάχθηκε ὡς κύριο καί ἀπαραίτητο συστατικό τῆς κατά Χριστόν ζωῆς καί πνευματικῆς ὠρίμανσης. Οἱ μοναχοί, ἔχοντας ὡς ὁδηγό ζωῆς τίς Κυριακές ἐντολές, μιμήθηκαν τήν ζωή τῶν πρώτων χριστιανῶν τῆς Ἱεροσολυμιτικῆς Ἐνορίας καί τήν διαφύλαξαν ὥς σήμερα. 
Μᾶς τήν παραδίδουν δέ ὡς Ἱερά Παράδοση καί τίμια Παρακαταθήκη τήν Ὁποία καλούμεθα νά τήν διαφυλάξουμε βιώνοντάς της εἴτε ζοῦμε στήν ἔρημο εἴτε στόν κόσμο.

1 Πρωτοπρ. Ρωμανίδου Ἰωάννου, Πρόλογος στό : Ρωμαῖοι ἤ Ρωμηοί Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ, Ἔργα, Ὑπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντων, τριάς Α΄, τόμος πρῶτος, Ἐκδόσεις: Π.Πουρναρᾶ, Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 31.

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) πού σύν Θεῶ θά ἐκδοθεῖ σύντομα

hristospanagia3.blogspot.gr